Vörwoort

 

Hier woll ik mol den Versöök moken, use Heimot, dat Dorp Weyhe, von bin’n un buten to beschriewen. Ik bün dor up veel Dinge stott, de veele von us Inheemschen noch nich weten doot.

 

Wenn ik nun in’n Karkweyher Dorp anfangen do, denn dorum, wiel ik dor wohn’n do, un tweet’ns, wiel von dor ut de ole Weyher Geschichte ehrn Anfang nimmt.

 

Von’n Karkweyher Dorp geiht dat ober de Ocht’n no Drey to, un denn an de Werser, wat de natürliche Grenze von de Gemeen is. Mien Weg geiht denn wieter ober Ausen, Sudweyh, Jebel, Lausen, Böttcheree, Leesterheide, Melchiorshusen, Angelse, Erichshof, Hörden, Leeste, Hogen, Orsten, bitt ik weder von de annern Siet in Drey ankoom. Man ward sik wunnern, wat dor all so an’n Dag kurnmt. Wi bruukt gornich so wiet in de Ferne to schweifen, ok in de nöögste Nachborschupp kann man sik noch schöön verwielen. Ik woll man meen’n, dat wi use Ogen richtig openmoken scholl’n, um dormit use Heimot de Schöönheiten aftokieken.

 

Wenn dat nun loosgeiht, denn woll ik mien Frün’n al vörher um Nohsicht bitt’n, dat man ok jo mol wat vergeten kann, un nich all’ns so mitkriggt, un denn nich upschrewen ward. All mien lewen Frün’n, de mien Book, ”De Spaziergang um un in Weyhe” in de Hand nehmt, schall gliek to Anfang seggt ween, dat all’ns, wat dor in’n steiht, nich bloß wat mit’n Spaziergang to doon hett. Ik bün bigohn, un hebb de ole Tiet in’n Soge umschrewen.

 

Wer weet dat vondoog noch, no ölbenhunnert Johr, wi de Weyher Deern no Bremen komen is, up’n Land- oder up’n Woterwege? Wi weet bloß dat Eene, dat de Deern dor an dat Graff von den Bischof Willehard gesund wurrn is. Wi weet dat dorum, wiel dat en Schriewer domols al upschrewen hett, un de Urkunde von Een ut use Tiet fun’n, obersett un wietervertellt is. Wenn ik dor den Schipper von den Bischof Willehard de Werser doolkomen loot, de von England keem, un dor an’e Tiefer von’n Gewitter oberrascht ward, un de Oonte em den Platz wießt, wo loterhen de Dom boot wudd, den hebb ik dat dröömt, wiel sone Tofälle us doch up veel’n Stäärn begegen doot. Ik hebb dor’n Märchen von mookt!

 

Ok dat is’n Droom, dat de tweete Schipper an’n Borgsee in Weyhe up de Woterborg, Unnerkunft fun. Is dat keen Märchen, wenn dat in ole Tiet’n in us Heimot a1 fründliche Minschen gewen hett, de fremde Minschen in Noot upnohm- en hebbt. Scholl’n wi us dor nich wat bi denken, dat dat villicht doch’n Tofall is, dat Bremen sik dor vergrottert hett, wo man domols den Dom boot hett? Mit dat Weyher Wappen is dat genau so wesen. Ik bün dor nich bi ween, wi de junge Ritter Friedrich von Weyhe den Löwen betwungen hett. Keener kann dat von us Lebenden woll be- haupten. Keener hett dat ok upschrewen. Bloß dromen kann man sowat! Un wenn ik dat nun upschrewen hebb, mien Droom, denn konn dat ok’n Soge oder’n Märchen ween, tominst’n Geschichte.

  

Den Leester Möhlenkampshannel hebb ik ok so vertellt un upschrewen, wi man mi dat vertellt hett. Dat weer nun keen Droom. Genau so weer’t mit Schulten Halwmeierstäär, den jem de Franzosen besorgt hebbt.

  

Ik woll dor bloß mit seggt hebb’n, dat mien Book nich bloß’n Spaziergang is. Man kann ok ”Weyher Sogen un Märchen” dor to segg’n, de sik son verdröömt’n Schrie- wer utdacht hett. Ik woll ober man meen’n, dat man sien Heimot, de man so leew hett, nun ok nich slech moken draff. Wenn mien Leser dat ok glööwt, hebb ik dat woll rech mookt.

 

Wenn mien Spaziergang 1n mien Muddersprook schrewen is, denn is dat bewußt so mookt wurrn Us Dorp de eenzelnen Oortschaften de Stroten dat Land hett siet urolen Tiet'n doch bloß us schöönt Platt höört. Mit ”Platt” sünd all de Dinge besnackt wurrn wenn dat dorum gung, wat anners intorichten, wat för de Minschen in us Dorp ton Vördeel weer. Mag dat no den tweet’n Weltkrieg, wo veele Neebürger sik bi us inleewt hebbt, ok anners wurrn ween. Ik woll ober meen’n, dat ok de Neebürgers sik foken de heemischen Snackereen anhöörn mööt. Se möögt nun glööwen, dat de Inheemschen dat ”Hochdüütsch” nich köönt. Nee, so is dat nich!

  

Jem geiht dat mit ”P1att” bloß veel beter un düütlicher von de Seel. Dat ”Düütlichsnack'n” scholl’n wi us veel mehr wedder angewöhnen. Dör de Bloom’n snack’n doot de Lüer hier nich geern! Ik kenn doch miene Mitbürger!

  

All de Neebürger woll ik toropen, geewt jo Mööh, use Oort, use Spröök un us Dorp to verstohn, wat de Inheemschen för jo mookt hebbt.

Dat meent

  

Joe H.W.

 

Heinz Tödtmann